پروفیل آهن [بیش از 15 نوع]

پروفیل آهن و انواع آن

پروفیل آهن از کاربردی‌‌ترین مقاطع فلزی در حوزه‌های صنعت و ساختمان‌سازی است. پروفیل‌ها به دو دسته کلی صنعتی و ساختمانی تقسیم می‌شوند؛ البته روش های دیگری مثل شکل ظاهری، جنس، کاربرد، ابعاد، وزن و روش ساخت‌ برای دسته‌ بندی آن‌ها وجود دارد. پروفیل‌های صنعتی عریض‌تر هستند و در صنایع نظامی، دستگاه‌های صنعتی، پل‌سازی و...استفاده می‌شوند. پروفیل‌های ساختمانی هم همانطور که از نام‌شان پیداست در ساختمان سازی، از پی و اسکلت گرفته تا در و پنجره مورد استفاده‌ قرار دارند.در این مقاله دسته بندی، موارد مصرف، نحوه ساخت و هرآنچه باید در مورد این پروفیل‌ها بدانید را برای‌تان توضیح خواهیم داد.

 

پروفیل آهن چیست؟

پروفیل آهن بطور کلی به مقاطعی با طول شاخه معین و شکلی مشخص گفته می‌شود که از ساخت‌وسازهای کوچک مثل در و پنجره، نرده‌های خیابان‌ها، راه‌ پله‌ها‌ و نیمکت‌های فلزی تا مقاطع بزرگ مثل اسکلت‌های سازه های عظیم، ستون پل‌ها، کشتی‌سازی و... استفاده می‌شود و بخشی جدایی ناپذیر در ساخت‌وساز است. این مقاطع که معمولا از ترکیب آهن و سایر مواد ساخته می‌شوند، ویژگی‌های قابل توجهی دارند که باعث شده بسیار پرطرفدار باشند. از جمله این ویژگی‌ها می‌توان به فرم پذیری بالا و تنوع، مقاومت سطحی قابل توجه و جوش‌پذیری عالی اشاره کرد.

پروفیل در طول‌های شاخه مختلف و استانداردی مثل 6، 12 و 14 متری تولید می‌شود و بسته به نوع ساخت آن وظیفه ایجاد مقاومت، انعطاف‌ پذیری یا عایق کردن را بر عهده دارد. از آن‌جا که آهن فلزی گران قیمت است، نحوه انتخاب درست پروفیل برای ایجاد بهترین استحکام و مناسب‌ترین هزینه وظیفه مهندسان طراح است تا از اصراف هزینه جلوگیری شود.

استاندارد‌های مختلفی در تولید پروفیل آهن استفاده می‌شود که رایج‌ترین آن در کارخانجات تولیدی ایران، استاندارد اروپایی DIN است. ذوب آهن اصفهان از جمله بزرگ‌ترین کارخانه‌هایی است که محصولات خود را با این استاندارد تولید می‌کند.

استانداردهای رایج دیگر در زمینه تولید پروفیل AISC و ASTM است که بر اساس آیین‌ نامه‌های مورد استفاده در کشور آمریکاست.

در ادامه انواع پروفیل آهن را بر اساس دسته‌بندی های رایج با هم بررسی می‌کنیم.

 

پروفیل ساختمان و صنعتی

مهم‌ترین نوع دسته بندی پروفیل آهن بر اساس نوع استفاده آن است که به دو دسته کلی صنعتی و ساختمانی تقسیم می‌شود.

 

پروفیل صنعتی

پروفیل‌های صنعتی که از نامشان پیداست، در صنایع سنگین مثل کشتی‌سازی، خودروسازی، ماشین آلات نظامی و پروژه‌هایی با مقیاس و ابعاد بالا استفاده می‌شوند. به دلیل بزرگی سازه‌ها و میزان مقاومت مورد نیاز، معمولا این پروفیل‌ها ضخامت و مقاومت بالایی دارند. بطور عامیانه این دسته از پروفیل‌، پروفیل ستونی نام دارد.

 

پروفیل ساختمانی

پروفیل ساختمانی هم در ساخت‌وساز ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع پروفیل‌ها ضخامت کمتری دارند و در انواع بخش‌ها از پی ریزی، زیرسازی و استحکام بنا تا ساخت در و پنجره، لوله کشی و تمام جزییات ساختمان که به فلز احتیاج دارند، استفاده می‌شوند. به دلیل گستردگی بالای این پروفیل‌ها، در ادامه به طور مفصل تر به بررسی آن‌ها خواهیم پرداخت.

 

انواع پروفیل بر اساس روش تولید

نورد گرم

این روش پرکاربردترین روش برای ساخت پروفیل‌های طولانی است و برای تولید انبوه به کار می‌رود. در این روش ورق‌ها و شمش‌ها تحت دمای بسیار بالا قرار می‌گیرند تا شکل‌ پذیر شوند. سپس پایه‌های غلطکی بر روی آن حرکت می‌کنند تا شکل مورد نظر به دست آید.

بدلیل نحوه انجام این فرآیند، ورقه‌ای اکسید شده بر روی ورق شکل می‌گیرد که مقاومت در برابر خوردگی را افزایش می‌دهد و امکان نگهداری درهوای آزاد را فراهم می‌کند.

 

نورد سرد

در این نوع روش فولاد در دمای معمول و با استفاده از غلطک‌های عظیم و با فشار بالا شکل می‌گیرد. معمولا از ورق‌های گالوانیزه و فولاد رنگی استفاده می‌شود تا انعطاف‌پذیری مد نظر به دست آید. لوازم خانگی و خودرو‌سازی از مهمترین صنایعی است که از این روش استفاده می‌کنند. در این فرآیند، پروفیلی سخت‌تر و براق‌تر به دست می‌آید و تحمل فلز بالاتر خواهد رفت.

نورد مرکب

همانطور که احتمالا از اسمش می‌توان حدس زد، نورد مرکب ترکیبی از نورد گرم و سرد است.

 

انواع پروفیل‌ بر اساس جنس

بسته به نوع آلیاژی که با پروفیل آهن ترکیب می‌شود، جنس و خواص آن تغییر خواهد کرد. این خواص یکی از تعیین کننده‌ترین عوامل در نحوه استفاده پروفیل خواهد بود. در ادامه برخی از شاخص‌ترین ترکیبات پروفیل آهن بررسی می‌کنیم.

 

پروفیل فولاد کربن

پرکاربرد ترین نوع پروفیل آهن، پروفیل فولاد کربن است. این پروفیل‌ها هم در بخش صنعت و هم ساختمان‌سازی استفاده می‌شوند. ورق مورد استفاده در این نوع پروفیل، ورق روغنی یا ورق سیاه ST37 است و در صنعت و ساختمان‌ سازی از آن استفاده می‌شود.

عامل تعیین کننده نحوه استفاده، میزان ضخامت آن است. در صنعت ساختمان و در و پنجره، پروفیل معمولا 2 تا 5 میلیمتر ضخامت دارد و در صنایع بزرگ‌ترمثل لوازم خانگی، صنایع نظامی و دستگاه‌های صنعتی این ضخامت تا 400 میلیمتر ساخته می‌شود.

 

پروفیل گالوانیزه

جنس این پروفیل از استنلس استیل یا فولاد ضد زنگ است. این آلیاژ با ترکیب آهن، کروم و نیکل ساخته می‌شود و مقاومت بالایی در برابر زنگ زدگی و خورده شدن دارد. گرید‌های 304، 316 و 201 در ساخت این پروفیل استفاده می‌شود. از این نوع پروفیل در حمل و نقل عمومی، خطوط انتقال انرژی و ارتباطات، بزرگراه‌ها و فرودگاه‌ها استفاده می‌شود.

 

 

پروفیل کامپوزیت

این نوع پروفیل از ترکیب پروفیل آهن با پلیمر و سرامیک ساخته می‌شود. مقاومت در برابر خوردگی و خاصیت کشسانی از مهم‌ترین ویژگی‌های آن است که باعث می‌شود وزن سبک، مقاوم در برابر رطوبت و زمین‌لرزه باشند که از مهم‌ترین ویژگی‌های آن است. در مناطقی مثل شمال یا جنوب ایران، یا نقاط زلزله‌خیز می‌توان حداکثر استفاده را از خواص این پروفیل داشت.

 

انواع پروفیل بر اساس وزن

پروفیل‌ آهن بر اساس وزن به دو دسته کلی سبک و سنگین تقسیم می‌شود.

پروفیل سبک

این پروفیل‌ها با ورق روغنی و با روش نورد سرد ساخته می‌شوند. ضخامت کم این محصولات، باعث می‌شود که به راحتی شکل پذیر باشند و وزن کمی داشته باشند و از همین رو به پروفیل سبک معروف‌اند. از این پروفیل‌ها در ساخت تخت خواب، مبلمان و صندلی، بدنه، فرمان و اگزوز خودرو، لوازم خانگی و... استفاده می‌شود.

 

پروفیل سنگین

این پروفیل‌ها با استفاده از ورق سیاه ساخته می‌شوند و اغلب از روش نورد گرم برای ساخت‌شان استفاده می‌شود که البته استثناهایی هم وجود دارد. ضخامت بالا که باعث شده وزن بالایی هم داشته باشند، دلیل نامگذاری این نوع پروفیل است. قیمت این پروفیل‌ آهن به دلیل وزن آن بالاست و معمولا ضخامت ورق‌ها از 6 میلیمتر به بالاست. استفاده این پروفیل هم اصولا مربوط به صنایع خاص است.

 

 

انواع پروفیل بر اساس شکل

یکی دیگر از دسته بندی های اصلی و مهم پروفیل آهن، بر اساس شکل آن‌هاست. پروفیل‌ها به طور کلی به دو دسته بسته و باز تقسیم می‌شوند که هرکدام زیرمجموعه‌های بسیاری را شامل می‌شوند که در ادامه، اصلی‌ترین های آن‌ها را معرفی کرده و توضیح خواهیم داد.

 

پروفیل بسته

این پروفیل‌ها دارای سطح مقطع بسته اند و در زندگی روزمره با آن‌ها زیاد سروکار داریم. رایج‌ترین محصولاتی که با این نوع پروفیل آهن ساخته می‌شود، در و پنجره، نرده راه‌پله، خیابان و اسکلت بندی است. پروفیل بسته می‌تواند به شکل مربع، مستطیل، دایره و حتی اشکال خاص باشد.

 

پروفیل قوطی مربعی و مستطیلی

این پروفیل‌ها به دلیل شکل ساده و مشخص، استفاده‌های بسیاری دارند و از رایج‌ترین انواع پروفیل آهن اند. در قسمت انواع پروفیل بر اساس ابعاد، اصلی‌ترین انواع آن را معرفی خواهیم کرد.

 

پروفیل لوله

این پروفیل استوانه‌ای بلند و توخالی با سطح مقطع یکسان و دایره‌ای شکل است که دو سر آن باز است. به دلیل اینکه پروفیل لوله برای جابجایی مایعات بکار می‌رود به روش نورد سرد و از آلیاژهای ضد رطوبت ساخته می‌شود تا در برابر خوردگی بتواند از خود مراقبت کند.

 

پروفیل تندبر یا HSS

یکی از محبوب‌ترین پروفیل‌های در ساخت‌وساز ساختمانی پروفیل توخالی HSS است. این پروفیل در ساختمان‌سازی، فروشگاه‌ها، استادیوم‌ها و پل‌ها کارایی فراوانی دارد و ابتکار عمل بالایی به طراحان و اجراکنندگان می‌دهد. از دلایل محبوبیت بالای آن می‌توان به مقاومت بالا، وزن کم به دلیل توخالی بودن، امکان بتن‌ریزی درون آن، ایمنی در برابر آتش‌سوزی و زلزله و همچنین کمک به تهویه نام برد. این پروفیل در ساخت تیرآهن، نبشی، ناودانی و خودروسازی استفاده می‌شود و دارای دو گرید M و T است.

 

پروفیل لنگه دری

نرده‌های فولادی، گوشه پله‌ها، چهارچوب در و... بخشی از استفاده‌های آن است. لنگه دری در بازار به پروفیل 508 یا پروفیل دولبه هم معروف است و از ورق سیاه ST37 در ساخت آن استفاده می‌شود.

 

پروفیل کلافی

این پروفیل برای ساخت چهارچوب، ناودانی، در و پنجره و تیرآهن استفاده می‌شود. طول معمول ساخت آن 6 متر و ضخامتش 0.9 تا 2.5 میلیمتر است و نام دیگر آن در بازار پروفیل 509 یا تک لبه است.

 

پروفیل باز

همانطور که از نام این پروفیل پیداست، سطح مقطع آن‌ها باز است. از انواع شاخص آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

انواع تیر‌آهن

یکی از شناخته شده‌ ترین نوع پروفیل باز برای عموم مردم تیرآهن است. تیرآهن دارای سه بخش یعنی یک جان و دو بال است که معمولا بصورت H شکل است. این محصول بعنوان ستون و تیر در ساختمان استفاده می‌شود و در نقشه های مهندسی با I نمایش داده می‌شود و دارای سه دسته کلی است:

• IPE: پهنای بال در این محصول بیشتر بوده و در اتصالات پرچی و پیچی استفاده می‌شود.
• IPB: این محصول بعنوان ستون‌های ساختمان بکار می‌رود و دارای سه نوع سبک، متوسط و سنگین است.
• INP: شناخته شده ترین نوع تیرآهن است و بال‌های شیب‌دار دارد. توصیه می‌شود به تنهایی بعنوان ستون استفاده نشود.

 

میلگرد

یکی از پرکاربردترین انواع پروفیل است که معمولا برای بالا بردن مقاومت بتن استفاده می‌شود. انعطاف پذیری و مقاومت کششی بالا و تنوع اندازه گوناگون، باعث شده این پروفیل در راه سازی و ساختمان‌سازی کاربرد بالایی داشته باشد.

 

پروفیل نبشی یا L

از دیگر پروفیل‌های پرکاربرد در ساختمان‌سازی، پروفیل نبشی است. این پروفیل به دو دسته کلی بال مساوی و بال نامساوی تقسیم می‌شود. بال مساوی یعنی هر دو سطح هم‌اندازه اند و نامساوی یعنی یکی از سطوح بلندتر از آن یکی است. از موارد استفاده این پروفیل اتصالات سازه و تقویت پروفیل‌های فولادی است.

 

پروفیل Z زد

مقطع این نوع پروفیل از نیم رخ به شکل Z انگلیسی است. طول آن معمولا از 4، 6 و 7 متر است و ضخامتش 2 تا 3.5 میلیمتر است. اگر لبه‌های این پروفیل یعنی بالا و پایین حرف زد، بال و خط میان‌شان جان نامیده می‌شود و سایز آن عبارت است از پشت تا پشت دو بال آن. سایز‌های معمول این پروفیل 16، 18، 20 و 22 است.

پروفیل Z معمولا در سازه‌های اسکلت فلزی، سقف‌های شیب دار، ایستگاه‌های سوخت، سوله و سالن‌های ورزشی و کشتی‌سازی اشاره کرد و در نقشه‌های مهندسی هم با همین علامت یعنی Z نمایش داده می‌شود.

 

پروفیل تسمه  یا PL

این پروفیل به طور معمول با عرضی کمتر از 160 میلیمتر ساخته می‌شود. این پروفیل‌های در سازه‌های فلزی و ساختمان‌سازی و همچنین ساخت گاردریل استفاده می‌شوند.

 

پروفیل سپری یا T

این نوع پروفیل به دو روش نورد سرد و گرم ساخته می‌شود و به شکل T است. این پروفیل از دو بخش قاعده و ارتفاع ساخته شده و بر اساس نیاز می‌تواند قاعده و ارتفاع برابر یا متفاوت داشته باشد. این پروفیل بطور کلی برای اتصالات، ساخت اسکلت گلخانه، خرپاها، در و پنجره، پل و شیروانی کاربرد دارد. طول شاخه آن معمولا 6 تا 12 متر است و ضخامت 0.9 تا 2.5 میلیمتری دارد. نام دیگر این پروفیل در بازار، پروفیل 507 است. ایراد اصلی این نوع مقاطع که باید به آن اشاره کرد مقاومت کششی پایین آن‌ها و اتصالات رو به بالا است.

پروفیل کلاهی

نام این پروفیل مانند دیگر پروفیل‌ها از شکلش گرفته شده است. کاربرد آن در ساخت یدک کش و خودروسازی، مرغ‌ داری و مسیرهای انتقال است. مهم‌ترین خاصیت این پروفیل امکان جوشکاری بسیار بالا و راحت است.

پروفیل فرانسوی

یکی از انواع پروفیل باز که عمر و مقاومت بالایی دارد، پروفیل فرانسوی است. موارد استفاده این پروفیل در و پنجره، نرده‌های کنار راه پله، دیوارها و خیابان‌ها است. استحکام قابل توجه، زیبایی و ایمنی بالا از موارد محبوب بودن این نوع مقطع است.

از دیگر مزایای این محصول، رنگ پذیری فوق‌العاده آن است که باعث می‌شود بتوان آن را زیباتر کرد؛ به همین دلیل است که از این پروفیل در بخش‌هایی که در دید هستند استفاده می‌شود. از معایب آن هم باید به وزن نسبتا بالا و نصب سخت آن اشاره کرد. همچنین این پروفیل مقاومت بالایی در برابر رطوبت ندارد و بهتر است هم از رنگ مناسب استفاده شود و هم در مناطقی که رطوبت بالایی دارند، استفاده نشود.

 

پروفیل مبلی

این پروفیل به روش نورد سرد ورق‌های روغنی با ضخامت 0.7 تا 1.8 تولید می‌شود. نوع سطح آن بسته به مصرف، دایره ای، ترکیبی، سه یا چهارگوش است. پروفیل مبلی وزن و ضخامت کمی دارد و از اصلی‌ترین انواع پروفیل سبک است. از این نوع پروفیل در مبلمان، لوازم خانگی، کانکس و کانتینر، دوچرخه و... استفاده می‌شود. ظرافت این پروفیل باعث شده قیمت بالاتری نسبت به پروفیل‌های ساختمانی داشته باشد.

از مزایای این پروفیل می‌توان به جوش‌پذیری خوب، دقت بالای ساخت، انعطاف و کیفیت سطحی بالا، مقاومت در برابر دما و مواد شیمیایی و قابلیت آبکاری اشاره کرد.

 

آبرو

از این محصول همانطور که از نامش مشخص است برای انتقال آب باران و برف در سقف سازه استفاده می‌شود. به دلیل این که این پروفیل دائما با رطوبت در تماس است، بهتر است از جنس گالوانیزه یا کامپوزیت ساخته می‌شوند.

 

انواع پروفیل بر اساس ابعاد

پروفیل آهن معمولا در ابعادی استاندارد ساخته می‌شود که البته در صورت نیاز می‌توان سایزهای خاص را هم سفارش داد. ولی برای مصارف روزمره، اغلب از سایزهای موجود در بازار که در ادامه به آن اشاره می‌کنیم استفاده می‌شود.

 

پروفیل 2*2

قوطی 2*2 یکی از پرطرفدار ترین و رایج‌ترین انواع پروفیل است که با سطح مقطعی مربع ساخته می‌شود. پروفیل 2*2 بطور معمول در طول‌های 6 و 12 متری تولید می شود و به دلیل سبک بودن و وزن پایین، قیمت پایینی هم دارد و بصرفه است. این قیمت پایین را می‌توان یکی از دلایل محبوبیت این محصول دانست.

 

پروفیل 4*4

یکی دیگر از پروفیل‌های محبوب بازار، قوطی مربع 4*4 است. بر اساس پروژه، اگر پروفیل 2*2 نیاز شما را برطرف نکند، احتمالا به سراغ این محصول خواهید آمد. برای مشاهده قیمت روز این محصول و مشخصات کامل آن بصورت آنلاین، می‌توانید از به صفحه قیمت ما در بنیان فولاد دیدن کنید.

 

پروفیل 4*8

یکی دیگر از سایزهای رایج پروفیل آهن، قوطی 4*8 است که همانطور که احتمالا از روی اسمش حدس زده اید، به شکل مستطیل است. این محصول بطور معمول سایز، وزن و قیمت بالاتری نسبت به قوطی ‌های 2*2 و 4*4 دارد و از آن در سازه‌های خاص و یا صنایع سنگین استفاده می‌شود.

 

در آخر

همانطور که گفته شد، پروفیل آهن انواع مختلفی دارد و می‌توان آن را بر به روش‌های مختلفی دسته بندی کرد. چیزی که باید مدنظر داشت، این است که بر اساس نیاز‌ و بودجه تان و با کمک مهندسین مربوط و تیم ما در بنیان فولاد، محصول مناسب خود را انتخاب و خریداری کنید. برای مشاهده آخرین قیمت انواع پروفیل، از طریق تلفن، با بنیان فولاد با مدیریت جناب آفای مهندس شبستری در ارتباط باشید.